23 Mars 2023

“… Në vitin 2018, vetëm 300 njerëz arritën në Britani duke kaluar kanalin me varka të vogla. Numri u rrit në 45,000 në vitin 2022…”.

Teksa kryeministri shqiptar Edi Rama ndodhet në një vizitë në Londër, ku po zhvillon disa takime, media britanike “The Independent” i ka kushtuar një artikull emigrimit masiv të shqiptarëve drejt Mbretërisë së Bashkuar.

Në artikull thuhet se mijëra shqiptarë kanë kaluar Kanalin Anglez vitet e fundit për të nisur një jetë të re në Britani.

Artikulli trajton histori të ndryshme ku flitet për situatën e vështirë që po kalon Shqipëria dhe boshatisjen e vendit nga të rinjtë, ku sipas rrëfimeve, në shumë zona kanë mbetur vetëm pleq.

Takimet e Ramës në Londër po realozohen në kushte jo shumë të favorshme për të, pasi media të ndryshme britanike kanë shkruar për rreziqet që kalojnë të rinjtë shqiptarë, vetëm e vetëm për t’u larguar nga vendi.

Artikulli i plotë:

Mijëra të rinj shqiptarë kanë kaluar vitet e fundit Kanalin Anglez për të kërkuar një jetë të re në Britaninë e Madhe. Udhëtimi i tyre i rrezikshëm me varka të vogla ose gomone me fryrje pasqyron ekonominë anemike të Shqipërisë dhe dëshirën e një brezi të ri për mundësi të reja.

Djali i Monika Mulajt ishte në vitin e dytë të kolegjit në Shqipëri, duke studiuar për t’u bërë inxhinier mekanik, kur vendosi të bënte një ndryshim të guximshëm: Ai u tha prindërve se do të linte shtëpinë e tij të përjetshme për një të ardhme të re në Britani.

“Ne ishim përpjekur t’i plotësojmë të gjitha kërkesat e tij, për libra dhe veshje, ushqim dhe pak argëtim. Por ai ishte ende i pakënaqur,” tha Mulaj, një mësues i shkollës së mesme në qytetin verilindor të Bajram Currit, i cili është në një nga rajonet më të varfra të vendit.

Pesë vjet më vonë, djali i saj tashmë 25-vjeçar po punon dy punë në Britani dhe nuk mendon të kthehet në atdheun e tij. “Shqipëria është në regres”, i ankohet ai nënës së tij.

Rruga e tij është ndjekur në vitet e fundit nga mijëra të rinj shqiptarë që kanë kaluar Kanalin Anglez me varka të vogla ose gomone për të kërkuar punë në MB. Odisea e tyre pasqyron ekonominë anemike të vendit dhe dëshirën e një brezi të ri për mundësi të reja.

Në vitin 2018, vetëm 300 njerëz arritën në Britani duke kaluar kanalin me varka të vogla. Numri u rrit në 45,000 në vitin 2022, pjesërisht për shkak të ardhjeve nga Shqipëria, një vend në Evropën Jugore që po negocion për anëtarësim në Bashkimin Evropian.

Emigrantë të tjerë ishin nga Afganistani, Irani, Iraku dhe Siria. Ndryshe nga shumë vende që nxisin migracionin, Shqipëria konsiderohet si një vend i sigurt nga zyrtarët britanikë.

Britania është tërheqëse për shqiptarët sepse ka një ekonomi më të mirë dhe punë më të paguara se vendet fqinje si Greqia apo Italia. Shumë shqiptarë gjithashtu kanë lidhje familjare në MB, Birmingham, për shembull, ka një popullsi të madhe emigrantësh nga qyteti shqiptar i Kukësit, në kufi me Kosovën.

Nënkryetari i Bashkisë Bajram Curri, Abedin Kernaja, tha se të rinjtë largohen për shkak të pagave të ulëta dhe vështirësisë për të ndërtuar “një jetë të rehatshme familjare”. Dy djemtë e tij janë në Britani të Madhe.

Xhemile Tafaj, e cila zotëron një restorant në një pllajë piktoreske jashtë qytetit, tha se “të rinjtë nuk kanë para për të ndjekur shkollën, nuk kanë punë për të punuar, nuk kanë fare të ardhura”.

Në një mjedis të tillë “kanë mbetur vetëm pleq dhe së shpejti do të ketë shtëpi bosh”, tha Tafaj.

Shqipëria Verilindore njihet për bukurinë e saj natyrore alpine dhe peizazhin e pjerrët të gjelbër. Rajoni është gjithashtu i famshëm për gështenjat, boronicat, manaferrat dhe bimët mjekësore, si dhe qilimat e leshit dhe mallrat e tjera të punuar me dorë.

Por këto produkte ofrojnë mundësi të pakta pune. Punët e vetme janë në bashki, shkolla dhe spitale, plus disa të tjera në kafene dhe restorante.

Petrit Lleshi, i cili ka një motel në Kukës, prej dy vitesh ka luftuar për të gjetur kamerierë.

“Nuk do të fajësoja një 25-vjeçar që largohej për shkak të pagave të ulëta këtu”, tha Lleshi. “Ajo që ofron vendi ynë nuk mjafton për të ndërtuar një jetë të mirë.”

Pak emigrantë kërkojnë vizë. Ata në përgjithësi u paguajnë kontrabandistëve nga 5,000 deri në 20,000 euro (5,300 deri në 21,200 dollarë) për kalimin e rrezikshëm dhe të paligjshëm të kufirit me Britaninë.

Shumë emigrantë e ndërmarrin udhëtimin me shpresën e një pune të sigurt, por pasi mbërrijnë në Britaninë e Madhe zbulojnë se duhet të punojnë në shtëpitë e kultivimit të kanabisit deri në dy vjet për të paguar paratë e trafikimit, sipas raportimeve të mediave shqiptare.

Rrjedha e vazhdueshme e emigrantëve ka provokuar përplasje mes liderëve britanikë dhe shqiptarë në muajt e fundit.

Ministrja e Brendshme e Mbretërisë së Bashkuar Suella Braverman i ka përshkruar ardhjet si një “pushtim në bregdetin tonë jugor” – fjalë që kryeministri shqiptar Edi Rama i cilësoi si një “narrativë të çmendur” dhe një përpjekje për të mbuluar politikat e dështuara kufitare të Mbretërisë së Bashkuar.

Shqipëria gjithashtu protestoi publikisht për atë që e quajti një “linçim verbal” nga një zyrtar tjetër i Mbretërisë së Bashkuar, i cili bëri komente për emigrantët shqiptarë. Rama akuzoi kabinetin e ri të Mbretërisë së Bashkuar se i ka dënuar shqiptarët sepse “ka kaluar në një rrugë qorre me politikën e saj të re që rezulton nga Brexit”.

Kryeministri tha gjithashtu se lehtësimi i kërkesave për viza do të ndihmonte në uljen e numrit të njerëzve që vijnë ilegalisht në Britani.

Në përgjigje të rritjes së emigracionit, disa agjenci po investojnë në programe që synojnë të ofrojnë mundësi për të dy vendet, vende pune për shqiptarët e etur dhe furnizim me punëtorë në distancë për bizneset në MB.

Elias Mazloum i Grupit të Investimeve për Zhvillimin Social të Shqipërisë tha se emigracioni është “një kancer”.

“Ne po ofrojmë kimioterapi pasi një sasi e madhe e morfinës së përdorur deri më tani ka vonuar vetëm imigrimin,” tha ai.

Sipas projektit të tij, 10 kompani në Irlandë do të punësojnë 10 të rinj shqiptarë për të punuar në distancë, në një praktikë duke paguar 500 euro (530 dollarë) në muaj në vitin e parë. Pjesëmarrësit marrin një certifikatë nga Instituti i Marketingut Dixhital të Irlandës dhe më pas punësohen nga distanca për 1000 euro (1060 dollarë) në muaj.

Vizioni është që projekti të ndihmojë në krijimin e një ekosistemi të punës në distancë në rajon.

“Shqipëria, dhe veçanërisht rajoni verilindor, ka avantazhin e punës nga një kanavacë bosh” për të tërhequr nomadët dixhitalë dhe për të inkurajuar të rinjtë e saj të qëndrojnë, tha Declan Droney, një trajner biznesi dhe konsulent në Galëay, në perëndim të Irlandës.

Një projekt britanik në Kukës mbështet bizneset e vogla dhe të mesme në turizëm dhe bujqësi dhe do të hapë një shkollë me profesione të ndryshme.

Qeveria shqiptare ka ofruar gjithashtu stimuj. Çiftet e reja që hapin një biznes të vogël do të përjashtohen nga taksat deri në tre vjet, dhe çiftet që kthehen nga Britania e Madhe do të marrin 5,000 euro (5,300 dollarë).

Organizata e Mazloum ka negociuar me Vodafone Albania për të ofruar internet me shpejtësi të lartë falas për punëtorët në distancë.

“Sytë nuk ngopen nga bukuria e këtij vendi, ushqimi, ajri i pastër. Shto këtu njerëzit shumë mikpritës, rininë ambicioze që u pëlqen të punojnë shumë”, tha Mazloum. “Imagjinoni nëse u jepni pak shpresë njerëzve këtu, çfarë mund ta bëjnë këtë vend.”

Gazeta Panorama